TP. Đà Nẵng có khoảng 70.000 công nhân trong các khu công nghiệp (KCN), trong số đó 40% phải thuê nhà. Hiện Thành phố cần tới 28.000 nhà ở để phục vụ nhu cầu của công nhân và người lao động (NLĐ).
Một khu nhà ở xã hội tại TP. Đà Nẵng - Ảnh: VGP/Lưu Hương
Cần chính sách dễ tiếp cận nhà ở xã hội
Anh Lê Văn Hùng, một người lao động trú quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng chia sẻ, Luật Nhà ở có nội dung quy định điều kiện để người lao động được mua nhà ở xã hội (NƠXH) là không đóng thuế thu nhập cá nhân. Quy định này là làm khó cho NLĐ muốn thuê, mua NƠHX, vì thực tế, để đảm bảo cuộc sống, NLĐ phải nỗ lực làm tăng ca, tăng giờ, mức thu nhập nhiều khi sẽ chạm đến con số bị đánh thuế. Đạt con số thu nhập bị đánh thuế, NLĐ không mua được NƠXH.
"Tuy nhiên, với mức thu nhập hơn 11 triệu đồng/tháng, nếu vay ngân hàng thương mại, chi phí trả góp căn nhà đã hết 2/3 số tiền đó, số tiền còn lại không đủ trang trải. Vì vậy chúng tôi mong Nhà nước, chính quyền xem xét có quy định phù hợp giúp người lao động mua NƠXH", anh Lê Văn Hùng cho biết.
Một vấn đề nữa mà anh Hùng còn thấy bất cập là NLĐ tại các doanh nghiệp trên địa bàn phần lớn là nhập cư, nhưng việc thuê nhà ở công nhân, mua NƠXH phải có tạm trú đủ 12 tháng. Vì vậy cần điều chỉnh chỉ cần có hợp đồng lao động thời hạn từ đủ 1 năm trở lên thì được mua và thuê nhà ở là phù hợp.
Còn chị Nguyễn Thị Xuân Ẩn, công nhân một KCN cho rằng đời sống công nhân gặp nhiều khó khăn nên việc được tiếp cận mua NƠXH là một điều rất mừng. Hiện nhà ở công nhân tại KCN Hòa Cầm đã đưa vào sử dụng nhưng diện tích căn hộ quá nhỏ, khó đảm bảo cho đủ gia đình. Để đảm bảo cho NLĐ có chỗ sinh hoạt tối thiểu, mong muốn có phương án tăng diện tích phòng để thuận lợi cho việc sinh hoạt của gia đình công nhân, nhất là các hộ có từ 3 nhân khẩu.
Anh Nguyễn Đức Thuận (lao động ngoài địa phương) cho biết hiện nay các chính sách ưu đãi đối với nhà ở lưu trú, nhà ở công nhân, NƠXH chỉ áp dụng cho đối tượng là công nhân tại các KCN. Tuy nhiên Đà Nẵng đang chú trọng phát triển du lịch, dịch vụ và lực lượng NLĐ bên ngoài KCN cũng rất lớn. Vì vậy, việc mở rộng đối tượng được thụ hưởng nhà ở đối với NLĐ làm việc tại các doanh nghiệp là mong muốn của NLĐ, tạo điều kiện cho họ an cư, ổn định lâu dài.
Bên cạnh đó, nhiều công nhân, NLĐ trên địa bàn TP. Đà Nẵng chia sẻ rằng, họ rất vui khi biết Chính phủ có gói 120.000 tỷ đồng để cho doanh nghiệp vay đầu tư NƠXH. "Chúng tôi mong muốn chính quyền Thành phố sớm thông tin triển khai các chính sách của gói vay, như thủ tục, điều kiện như thế nào để NLĐ tiếp cận nguồn vốn ưu đãi này", chị Phùng Thị Thảo Yên, một lao động trong sản xuất thiết bị y tế bày tỏ.
Tín hiệu vui từ chủ trương xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH
Bà Ngô Thị Kim Yến, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng cho hay đối với lĩnh vực nhà ở, thực sự đây là lĩnh vực không dễ để thực hiện, tuy nhiên cần phải có những chính sách quyết liệt.
Điều đó thể hiện rõ ở Quyết định 338/QĐ-TTg ngày 03/04/2023 của TTg Chính phủ phê duyệt Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030. Điều này khẳng định, Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến đời sống công nhân, NLĐ.
Hiện TP. Đà Nẵng có khoảng 70.000 công nhân trong các KCN, trong số đó 40% công nhân phải thuê nhà, như vậy phải cần đến 28.000 nhà ở. Chi phí nhà thuê ở chiếm 20% thu nhập của công nhân; 80% còn lại để chi phí cho các khoản ăn uống, sinh hoạt khác…có thể nói, việc chi trả thuê trọ là một gánh nặng đối với công nhân, NLĐ.
Theo lãnh đạo thành phố, hiện nay Nhà nước đang sửa đổi Luật Nhà ở và đặc biệt có những chính sách về vay vốn, hỗ trợ.
Nếu Luật Nhà ở được thay đổi theo hướng cho chủ doanh nghiệp thuê, và cho công nhân thuê lại với việc hỗ trợ 50% tiền thuê nhà, đồng thời bỏ tiền để cải tạo thêm nhà vệ sinh, sửa sang… các hư hỏng thì đây là chính sách nhà ở tốt hơn cho công nhân. Tuy nhiên đó là những vấn đề về lâu dài và để thực hiện được Đề án còn nhiều chương trình triển khai.
"Hiện Thành phố đang trình Chính phủ cho phép chuyển công năng sử dụng của ký túc xá phía tây Đà Nẵng. Nếu hoàn thành được thì sẽ có một số lượng NƠXH để bố trí cho công nhân. Vấn đề nhà ở là vấn đề nan giải, cần sự đồng bộ rất nhiều cấp, ngành mới thì có thể thực hiện được. Tuy nhiên chúng tôi rất mừng vì có sự quyết tâm rất lớn của Chính phủ. Điều này sẽ được thực hiện nhanh hơn, đáp ứng được mong muốn về nhà ở của công nhân", bà Ngô Thị Kim Yến thông tin.